Tijdens het uitvoeren van verschillende werkzaamheden kun je bewust of onbewust worden blootgesteld aan biologische agentia. Met het begrip ‘biologische agentia’ worden kleine levende organismen bedoeld die een infectie, allergie of vergiftiging kunnen veroorzaken. Het zijn voor het blote oog onzichtbare micro-organismen die zich onder bepaalde omstandigheden heel snel kunnen vermeerderen en zijn van een plantaardige of dierlijke herkomst.

Het gaat dus om levende organismen, maar er bestaan ook biologische stoffen die geen levend organisme zijn en toch een risico vormen voor de gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan virussen, bacteriën schimmels of parasieten. In geval van blootstelling kunnen deze agentia een gevaar op leveren voor de gezondheid. De effecten kunnen uiteenlopen van weinig klachten ( zoals kleine verkoudheden en irritaties aan de huid of luchtwegen) tot chronische en ernstige ziekten die in bijzondere gevallen de dood tot gevolg kunnen hebben.

Via:

• dieren (kadavers / zwerfhonden);

• afval (schimmels in prullenbakken);

• menselijke en dierlijke ontlasting (fecaliën in bermen, op parkeerplaatsen en mobiele toiletten);

• water (ziekmakende micro-organismen in urine);

• lucht (stofdeeltjes);

• insecten (teken / vliegen);

• bloed (prikincidenten met drugspuiten);

• collega’s (hoesten).

Besmetting en infecties

De gezondheidseffecten van blootstelling aan biologische factoren kunnen ingedeeld worden in de volgende categorieën:

• Infectieziekten;

• Allergische effecten;

• Kanker;

• Effecten op de geboorte van een baby (aangeboren afwijkingen, vroeg-/doodgeboorte)

Als gevolg van een infectie kun je bijvoorbeeld hepatitis A (via ontlas­ting), de ziekte van Weil (via water), de Q-koorts (via lucht) en hepatitis B of HIV (via bloed) oplopen. Maar de meest bekende en gevreesde infectie is de ziekte van Lyme. Deze kun je oplopen via besmette teken die zich voornamelijk ophouden in gras en struiken. De ziekte van Lyme wordt verderop in de toolbox besproken

Deze gezondheidseffecten kun je oplopen door bijvoorbeeld een slecht afweersysteem. Besmetting via luchtwegen, hygiëne, vervuild water, huid en slijmvliezen, of open wonden.

Onderstaande maatregelen kan je in overleg met de werkvoorbereider/opdrachtgever treffen:

• verwijderen van afval / schoonmaken (opruimen en/of reinigen) van de werkplek;

• (regelmatig) reinigen van sanitaire voorzieningen;

• Maaien van gras en snoeien van struiken.

Om infectie te voorkomen is persoonlijke hygiëne belangrijk zoals:

• niet eten, drinken of roken op de werkplek, dit is alleen toegestaan in speciale rookketen;

• bedek open wondjes met een niet vochtdoorlatende pleister;

• draag, afhankelijk van de omgeving en de aard van de werkzaamheden, beschermende werkkleding (lange broek verplicht), veiligheidschoeisel en (vinyl)-werkhandschoenen en vervang deze, indien ze zijn verontreinigd, tijdig,

• was na afloop van de werkzaamheden jouw handen met zeep;

RIVM-site over tekenbeten